Buổi sáng giáo sư đi thám thính.
Mãi đến chiều ông mới trở về mang theo một đống dây tơ nhện.
Đến tận khuya Ivan Germogenovich hãy còn ngồi bên ngưỡng cửa bện tơ thành những sợi dây thừng. Lúc mọi người sắp đi ngủ, ông nói với Valia:
- Ngày mai bác và cháu sẽ đến chỗ con tàu của chúng ta. Đến lúc cần hạ thủy nó rồi... Karik đang lại sức và chẳng bao lâu chúng ta có thể lên đường.
*
Ngày hôm sau Ivan Germogenovich đánh thức Valia dậy trước lúc rạng đông. Họ ăn sáng bằng mật ong rồi vác cuộn dây thừng lên vai đi làm việc.
Cái lá sồi vẫn nằm nguyên chỗ cũ.
Giáo sư ném cuộn dây thừng xuống cạnh cái lá rồi nói:
- Bây giờ chúng ta phải đến chuồng ngựa đưa con ngựa cái lại đây.
Ông đi dọc bờ hồ, cúi xuống đất, nhòm ngó dưới những tảng đá.
Cuối cùng Ivan Germogenovich dừng lại bên cạnh một tảng đá to màu xanh. Ông bò xuống chăm chú xem xét khe hở dưới tảng đá. Sau đó ông sờ nắn xung quanh rồi ném một nắm cát vào đó.
Dưới tảng đá có con gì đó lục đục.
Ivan Germogenovich đứng dậy nói:
- Con ngựa tốt thật. Nếu như nó không bất kham đá hậu thì bác cháu mình sẽ hạ thủy rất nhanh.
Valia thì thào hỏi:
- Con gì ở dưới tảng đá thế bác?
Giáo sư nói đùa:
- Một con ngựa hoang! Một con ngựa sáu chân! Nào, Valia giúp bác với!
Ivan Germogenovich lôi sợi dây thừng bằng tơ nhện lại đầu cuống lá, cuốn nó xung quanh cuống lá rồi thắt thòng lọng thặt chặt.
- Tốt rồi! – ông lẩm bẩm nói.
Kéo lê đầu dây thừng kia trên mặt đất Ivan Germogenovich đi tránh sang một bên xa chiếc lá và khi sợi thừng đã căng ra làm một cái thòng lọng nữa ở đầu dây này. Sau đó ông lấy bốn khúc cây ngắn, dựng chúng thẳng đứng trên mặt đất.
Ông dùng đá đóng hờ những khúc cây xuống đất, dùng chân đạp nhẹ vào chúng để chúng có thể dễ dàng đổ xuống khi bị va nhẹ vào.
- Tốt lắm! – Giáo sư nói.
Valia tò mò theo dõi ông, nhưng chẳng hiểu gì cả. Cuối cùng cô hỏi:
- Bác có cần cháu giúp gì không?
- Không có gì đây, bác tự làm được mà.
Ivan Germogenovich nhấc cái thòng lọng lên, thận trọng đặt lên trên bốn khúc cây.
Cái thòng lọng treo trên mặt đất, dựa vào bốn khúc cây đã lung lay.
- Thế là vòng cổ ngựa đã sẵn sàng – Ivan Germogenovich nói – Bây giờ ta đi ngựa tới. Cháu có bao giờ thắng ngựa chưa? – Giáo sư hỏi đùa Valia.
- Chưa ạ! – Valia thành thật thú nhận – Cháu chưa được thắng ngựa bao giờ cả.
- Thế thì tuyệt! Bác cũng chưa làm bao giờ. Nhưng chẳng hề gì.
Ivan Germogenovich nhấc một cây sào dài lên đưa cho Valia.
- Này, cháu cầm lấy.
Rồi ông lấy một cây sào dài hơn, vác lên vai và ra lệnh:
- Đi theo bác!
Giáo sư rảo bước đưa Valia lại bên tảng đá xám.
Đến nơi ông dừng lại gõ đầu sào xuống đất, đặt một chân lên phía trước nói:
- Cháu nghe kỹ bác dặn đây nhé. Ở dưới tảng đá này có một ấu trùng bọ kỳ trốn ánh sáng ban ngày nằm ở đó. Bọ kỳ là một con bọ cánh cứng hung dữ, ăn thịt các côn trùng. Cả con ấu trùng cũng ăn côn trùng giống như cha mẹ nó. Ban ngày nó hiền lành ngồi dưới tảng đá. Đêm đến mới đi săn mồi. Nó có sức khỏe phi thường, không khác gì hổ.
- Cháu sợ lắm! – Valia thì thào, mắt mở to sợ hãi nhìn giáo sư.
- Cháu không việc gì phải sợ! – Ivan Germogenovich nói – Vả lại chúng ta cũng không có thì giờ rảnh mà lo chuyện nhát sợ... Như vậy là chúng ta cần xua những con ấu trùng bọ kỳ ra khỏi tảng đá và tròng cái cổ ngựa lên nó. Sau đó thì nó sẽ tự kéo con tàu đến bờ hồ. Bác chắc rằng chúng ta sẽ dễ dàng làm được việc này, chỉ cần đừng có nhát sợ là được.
- Thế ngộ lỡ nó cắn thì sao ạ?
- Cố nhiên nếu chúng ta lơ đễnh thì nó cắn chứ sao.
- Thế chúng ta xua nó bằng cách nào ạ?
- Như thế này nhé: đầu tiên chúng ta xua nó ra khỏi tảng đá. Sau đó cháu đứng ở bên kia, bác đứng ở bên này. Cháu đừng cho nó bò về bên phải. Bác không cho nó bò về bên trái. Chúng ta sẽ dồn nó thẳng vào cái vòng cổ ngựa. Nào, cháu sẵn sàng chưa? Đứng tránh xa ra nào!
Valia chạy sang một bên. Ivan Germogenovich đút cái sào xuống dưới tảng đá rồi bắt đầu ngoáy cái sào như cái que thông lò.
- À! À! Đang đi ra đấy!
Giáo sư nhảy lùi lại.
Một con quái vật khổng lồ vương cái thân dài ngoẵng ra từ dưới tảng đá, bò thẳng về phía Valia. Valia đập cây sào vào lưng nó. Con quái vật rùng mình và quay đầu về phía giáo sư. Ivan Germogenovich đập cậy sào vào đầu mạnh đến nỗi nó giật lùi trở lại, nhưng rồi lập tức nó chuyển động sáu cái chân bò thẳng về phía cái lá sồi. Được nửa đường, nó dừng lại.
Ivan Germogenovich nhảy tới đập cho con bọ kỳ một cái vào đít làm nó rùng mình quay tròn một chỗ.
- Valia đuổi nó đi, đuổi nó mau!
Valia chọc cây sào vào sườn con bọ kỳ.
- Nào, nào! Đi! Đi!
Cứ như vậy, từng bước một họ tiến về phía cái lá sồi đồng thời dùng sào xua con ấu trùng đi trước.
Cuối cùng khi đầu con bọ kỳ đã ở dưới cái thòng lọng, giáo sư dùng cái sào đẩy ngã những khúc cây. Cái thòng lọng rơi tròng vào đầu con bọ kỳ. Ivan Germogenovich ném cây sào đi, tóm lấy sợi dây thừng giật mạnh. Thòng lọng thít lại. Khi ấy giáo sư nhặt lấy cây sào, chạy đến phía đầu con bọ kỳ. Ivan Germogenovich kêu lên:
- Đi nào!
Cái lá rung rinh rồi kéo lê đi chầm chậm về phía bờ hồ làm bụi bốc cao mù mịt.
Con bọ kỳ lăng xăng muốn chạy sang hai bên nhưng lần nào cũng đụng phải những cây sào nhọn. Các khách du lịch không cho phép nó quay sang bên phải hay bên trái.
Cuối cùng nó cam chịu và kéo cái lá nặng nề tới hồ.
Nó vừa bò vừa kinh ngạc ngắm nghía Ivan Germogenovich và Valia bằng cặp mắt to tướng. Nó không hiểu nổi những con côn trùng hai chân kỳ quặc cầm những cây sáo dài này muốn làm gì nó.
Valia khoái chí hét to:
- Nào, chú xám hung! Khá lắm!
Ivan Germogenovich nghiêm khắc nói:
- Không phải là “chú xám hung”, mà phải gọi là Carabus Cancelatus - Carabus là họ, còn Cancelatus là tên của nó.
Con ấu trùng bọ kỳ kéo cái lá sồi đến sát bờ nước. Nhưng tới đó nó tựa như phát điên lên. Nó chạy như bay dọc theo bờ, sau đó quay ngoặt lại chạy về phía hang.
Giáo sư và Valia hét chạy theo, đập cây sào vào đầu vào lưng, vào sườn con bọ kỳ.
Khó mà nói được cuộc chiến tranh kéo dài bao lâu nữa. Nhưng nó kết thúc thật bất ngờ. Trong khi chạy qua tảng đá lớn, con bọ kỳ dừng lại và lủi ngay xuống dưới.
- Phù! – Giáo sư thở hắt ra – Carabus ơi là Carabus! Mày hành chúng tao thật khổ.
- Làm sao tách được nó ra bây giờ hở bác? Cái con Carabus ấy. – Valia hỏi.
- Rất đơn giản! Tuy là bỏ sợi dây cũng tiếc thật, nhưng biết làm sao được. Ta đi thôi! Hôm nay làm chừng ấy cũng đủ rồi. Cũng cần phải nghỉ một chút.
Các khách du lịch trở về nhà, bỏ lại cái lá trên bờ hồ.
Trong khi ăn trưa Valia kể cho Karik nghe họ đã chuyên chở cái lá sồi đến bờ bằng con bọ kỳ thế nào. Karik nghe không dấu nổi sự ghen tị.
- Úi chà, tiếc là cháu không có ở đó! – Cậu thở dài – Phải tay cháu thì cháu đã dồn nó thẳng xuống nước. Đáng lẽ phải giựt mạnh cái thòng lọng.
Giáo sư nói:
- Nói thì rất dễ. Cháu cứ làm được như bác và Valia là tốt rồi. Ít ra thì bác và Valia đã lao động không thua gì con Carabus.
Ông dùng bàn tay xoa bộ ria, chùi mật dính vào râu và đứng dậy.
- Ngày mai ta sã bắt đầu dần dần chuẩn bị cho chuyến đi. Còn hôm nay trước khi chiều xuống ta cố chuyển hết những thùng mật ra bờ hồ, kiếm mấy bộ quần áo, chuẩn bị cánh buồm, cột và dây. Tóm lại là hôm nay cũng như ngày mai phải lao động cật lực.
Ivan Germogenovich chất một bó tơ tằm lên vai, tiến ra cửa hang và nói:
- Chúng ta đi thôi! Valia!
Suốt ngày giáo sư và Valia làm việc trên bờ hồ.
Valia bện dây bằng tơ tằm, Ivan Germogenovich lúc đầu giúp đỡ cô, sau đó ông chạy đi kiếm cột buồm cho con tàu.
Khi trở về, trên vai ông mang một cọng cỏ khô làm cột buồm.
Đến chiều con tàu đã được hạ thủy.
Ivan Germogenovich dùng một hòn đá nhọn đục một lỗ ở giữa lá, cắm cột buồm vào lỗ đó rồi trét đất sét dưới sàn quanh chân cột buồm một lớp dày. Ông nói:
- Ngày mai mặt trời sẽ nung nóng đất sét và cột buồm của ta sẽ gắn chặt vào con tàu.
Giáo sư ngắm nghía con tàu, nghĩ ngợi một lúc rồi lấy một sợi dây dài từ trong tay Valia đi lại chỗ đuôi nhọn của cái lá. Tới đó ông cúi xuống quăng thòng lọng vào cuống lá rồi thít chặt lại.
Chiếc lá rung rinh, đuôi lá vỗ vào nước rồi nhấc cao lên một chút.
Bây giờ cái lá sồi hoàn toàn giống con tàu.
Nó lắc lư nhô cao mũi tàu trên mặt nước.
Valia bật cười:
- Giống như con ngỗng ngỏng cổ lên! Giá có cánh buồm ghép vào nữa thì hơn.
Ivan Germogenovich tin tưởng nói:
- Rồi sẽ có buồm! Chúng ta sẽ làm nó bằng cánh hoa nào đó!... Có điều bây giờ thì chưa nên gắn vào vội. Cái đó để sau, đợi đến ngày khởi hành. Nếu không nó sẽ bị khô héo như giẻ rách mất.
Ivan Germogenovich đóng một cái cọc thật chắc lên bờ rồi buộc con tàu vào đó bằng sợi dây tơ tằm. Ông xoa tay nói:
- Trên con tàu tuyệt diệu như thế này có thể du lịch vòng quanh thế giới lớn lao cũng được.
Trong khi đó Valia lần theo sợi dây đến mũi con tàu rồi dùng một mảnh vỏ ốc vẽ cái gì lên đó.
Ivan Germogenovich nheo mắt nhìn và hỏi:
- Cháu còn làm gì ở đó nữa thế?
- Chúng ta quên chưa đặt tên cho con tàu. – Valia nói – Nhưng bây giờ thì nó đã có tên khá đẹp rồi.
- Thế ư? Cháu đặt tên gì cho nó?
- Bác cứ nhìn mà xem!
Valia nhảy xuống đất. Ivan Germogenovich bước lại gần hơn, che bàn tay lên trán.
- Hừ... kể ra cũng được đấy! – Giáo sư tán đồng.
Trên mũi tàu khắc rất to một chữ : “Carabus”
*
Ngày hôm sau, các khách du lịch bắt đầu khâu quần áo đi đường bằng những cánh hoa. Khi quần áo đã may xong, giáo sư và Valia bắt tay vào công việc vần những thùng mật lên tàu Carabus. Những công việc lặt vặt như vậy kéo dài suốt một ngày.
Chỗ sưng ở chân Karik gần như đã hết. Cậu đã bắt đầu đi lại được và thậm chí nhiều lần định giúp giáo sư và Valia vần những thùng mật. Nhưng Ivan Germogenovich bắt cậu phải nằm trên giường. Mỗi lần Karik đi xuống giường là giáo sư giận dữ quát mắng:
- Lại đi rồi hả? Trời ơi! Có lẽ bác phải trói cháu vào giường mất, nếu cháu còn cứ chốc chốc lại nhảy xuống.
Cái hôm các khách du lịch bận rộn tối mắt ấy cũng vậy.
Buổi sáng khi Ivan Germogenovich và Valia vần những cái thùng mật ra cửa hang, Karik nhảy phắt dậy định giúp họ. Nhưng giáo sư quát mắng bắt cậu nằm vào giường.
Chuyện đó cố nhiên làm Karik không thích, nhưng cậu không cãi lại gì cả. Cậu tỏ vẻ cam chịu nằm xuống giường, quay mặt vào tường giả vờ ngủ, thỉnh thoảng lại ngó trộm Ivan Germogenovich và Valia. Karik tự nghĩ:
“Được rồi! Rồi mọi người sẽ thấy là tôi có thể làm việc được! Cứ đi hết khỏi nhà, còn tôi một mình sẽ làm hết công chuyện, không kém gì cả hai người đâu. Tôi rất mạnh mà. Rồi các người sẽ thấy được điều đó ngay hôm nay thôi”.
Ivan Germogenovich và Valia vừa vần cái thùng đầu tiên ra khỏi hang là Karik nhảy ngay xuống đất, vớ bừa lấy một cái thùng và bắt đầu vần nó ra cửa.
Cậu sắp vần được ra khỏi hang thì xảy ra một chuyện không may: Karik dẫm chân phải một viên đá tròn và trượt chân; cậu chới với tay và ngã vào thùng mật. Bị va mạnh thùng mật đổ nghiêng. Cậu vội đỡ lấy mép thùng nhưng bị mất thăng bằng ngã xoài ra đất; thùng mật lăn qua cửa hang, nẩy lên một cách kỳ quặc rồi dừng lại.
Cái nắp bật ra. Mật đặc quánh chảy ra đất.
Karik đứng dậy, phủi bụi rồi bối rối nhìn cái thùng mật bị đổ.
“Mình giúp đỡ thế đấy!”
Vũng mật chảy loang ra khắp mặt đất như một đám bột nhồi lỏng. Karik tránh sang một bên, nhìn quanh rồi phảy tay một cách tuyệt vọng, nhảy lò cò về hang.
... Lúc giáo sư và Valia về thì trời đã tối mịt. Từ xa Karik đã nghe thấy tiếng họ. Cậu vội vã vùi mình sâu trong đệm nằm, giả vờ ngủ.
- Ối! Cái gì thế này? – Valia sợ hãi hét lên, dừng lại ngay trước cửa hang.
Karik lấy ngón tay bịt tai và nhắm mắt lại thật chặt.
- Trời ơi! Cháu không sao đi được nữa! - Valia kêu lên – Cháu bị dính chặt vào đất rồi!
Ivan Germogenovich chạy bổ lại định giúp Valia. Nhưng ông vừa chạy lại gần cô thì chân bị sa lầy vào vũng mật. Giáo sư ngạc nhiên:
- Cái gì thế nhỉ?
Lội trong vũng mật, ông khó khăn lắm mới tới được chỗ Valia và chìa tay ra cho cô.
- Nào, cháu đưa tay đây!
Valia đưa tay ra, Ivan Germogenovich bước lui lại kéo Valia về phía mình. Valia lắc lư và... chân của cô càng dính chặt hơn nữa vào vũng mật đặc sệt như cháo. Cô kêu lên:
- Khoan đã bác! Cháu bị dính chặt quá rồi! Cứ như con ruồi dính vào mứt ấy.
- Không sao, không sao! – Giáo sư thở hổn hển lẩm bẩm nói.
Cuối cùng ông cũng lôi được Valia ra khỏi vũng cháo mật và bế cô đi vào trong hang.
Mật dính dưới bàn chân kêu nhóp nhép như sống động. Nó kết lại thành một lớp bùn đặc quánh nặng nề.
Ra thoát khỏi vũng lầy ông đặt Valia xuống trước cửa hang. Ông lấy một cái gậy to chùi sạch mật ở chân và giúp Valia gột hết mật ra. Giáo sư nhìn vào hang gọi to:
- Ê, Karik ơi! Chuyện gì xảy ra ở đây thế?
Karik càng vùi sâu mình hơn nữa vào tấm đệm.
Giáo sư và Valia lặng lẽ đưa mắt nhìn nhau.
Ivan Germogenovich vừa đi vào hang vừa nói:
- Chuyện này thì rõ rồi! Đây là thành tích của Karik đó thôi!... Cậu ta có ngủ đâu, nghe thấy hết mà. Có điều cậu ta xấu hổ không dám nhìn vào mắt ai cả. Ê, Karik!
Karik thận trọng quay đầu lại, hé mở một mắt ra. Cậu chợt thấy Valia đứng ngay cạnh đó đang nhìn cậu. Karik vội nhắm ngay mắt lại và ngáy ầm lên.
- Anh ấy đang ngủ, bác ạ! – Valia phá lên cười.
Giáo sư lắc đầu không nói gì cả.
Các khách du lịch nằm xuống ngủ.
*
Gần sáng trong giấc ngủ mơ màng Karik nghe thấy tiếng động rất lạ.
Cậu nhỏm dậy và đi lại cửa hang.
Qua khe đá cậu thấy bãi trống chìm trong ánh sáng dịu dàng của buổi sáng sớm mùa hạ.
Trên bãi đất trống trước hang những con vật có cánh khổng lồ đang bò.
Karik nhận ra chúng. Đó là những con ruồi. Chúng lăng xăng gần vũng mật, xô đẩy nhau, vo ve bay lên cao rồi lại đậu xuống chỗ mật.
Càng ngày ruồi đến càng nhiều.
Tiếng ồn đánh thức giáo sư và Valia. Ivan Germogenovich nói cái gì đó, nhưng bọn trẻ không nghe được tiếng nào của ông cả. Ruồi vo ve ầm ĩ tựa như có nhiều động cơ mạnh đang chạy ở ngay bên cạnh. Bây giờ thì không sao có thể chuyển những thùng mật còn lại lên tàu được nữa. Những con ruồi có thể quật ngã các khách du lịch thậm chí có thể giết chết họ. Chúng xô đẩy chen chúc nhau ở cửa hang, láo xược ngó vào hang định thò cả những cái vòi dài vào trong qua khe đá.
Chúng bò lên những hòn đá chặn cửa hang và sức nặng của chúng làm rung động những hòn đá này.
Các khách du lịch lo sợ nhìn chiến lũy của mình. Nếu bây giờ chiến lũy sụp đổ xuống và lũ ruồi xông vào đuợc trong hang. Khi ấy chắc họ sẽ chết hết. Nhưng đến chiều lũ ruồi biến mất.
- Chúng đi hết rồi! – Valia mừng rỡ nói.
- Chúng có đi hẳn đâu! – Karik chán nản nói – Mai chúng lại quay trở lại và cố xông vào hang. Anh biết rõ chúng nó lắm! Chúng nó đánh hơi thấy mấy thùng mật rồi!... Còn bây giờ chúng bay đi ngủ đó thôi.
Valia đề nghị:
- Hay chúng ta chất thêm đá vào cửa hang!
- Chuyện nhảm nhí! – Giáo sư nói – Phải tấn công chứ không phòng thủ.
Ông nhặt lấy cái giỏ diatômê ở dưới sàn, cầm một quả trứng đom đóm giơ cao trên đầu như một bó đuốc rồi chạy ra khỏi hang. Bọn trẻ kêu lên:
- Bác chạy đi đâu thế bác Ivan Germogenovich?
- Bác về ngay đây! Để bác lo thết đãi lũ mất dạy ấy một món!
Ánh lửa xanh thấp thoáng trong bóng đêm rồi biến mất.
- Bác ấy đi đâu thế nhỉ?
- Anh không biết nữa! Hình như bác ấy nghĩ ra được cách gì đó.
Khuya lắm giáo sư mới trở về hang có vẻ rất thỏa mãn. Ông đặt cái giỏ xuống sàn, thở hổn hển nói:
- Đó, bác mang về những quả bom!Mai ta sẽ giã cho lũ ruồi một trận.
Bọn trẻ xúm lại cái giỏ.
- Bom hả bác?
- Tuyệt thật.
Karik thận trọng thò tay vào giỏ lấy ra một cục màu xám.
Mặt Karik bỗng dài ra:
- Thế mà cũng gọi là bom! Những cái cục quái quỉ gì đó. Bùn khô chứ gì. Có bao giờ bom lại thế này đâu!
Giáo sư cười ầm lên.
- Cháu không thích ư? – Ông hỏi – Thế thì chỉ thiệt thôi! Rồi cháu sẽ thấy ngày mai chúng tác động ra sao. Không kém gì bộc phá thực sự đâu.
Ivan Germogenovich đổ những cái cục đó ra khỏi giỏ rồi chia thành hai đống. Ông đẩy cái đống nhỏ cho Valia rồi nói:
- Valia! Cháu cầm lấy những cái này và đi với bác.
Giáo sư và Valia ra khỏi hang mang theo những quả bom. Karik nghe thấy tiếng giáo sư:
- Cháu rải những quả bom của cháu quanh hang.
---
(1) Tên một vùng ở Viễn Đông Liên Xô.
Về trang chủ